در خلاصه الحکمه آمده‌است لامسه بهترین و سریع‌ترین راه ورود به تشخیص مزاج‌ها است. درک این روش حتی برای افراد عادی نیز تا حدودی آسان است؛ لذا این راه را بر سایر راه‌ها مقدم داشته‌اند. طبیب باید خود مزاج معتدل داشته باشد، و اگر از لمس متوجه اختلاف دما نگردد، خواهد دانست که آن شخص، دارای مزاج معتدل است. اگر شخص لمس‌کننده خود مزاج معتدل نداشته باشد و بر این حال خود اطلاع داشته باشد، باز می‌تواند به تشخیص مزاج افراد دیگر بپردازد؛ یعنی اگر طبیب خود درجه حرارت بدنش گرم‌تر از مزاج معتدل باشد و دست به بدن شخص میانه‌المزاج بزند، با اینکه حس سردی می‌کند، به هرروی چون توجه به این نکته دارد که خودش گرم مزاج است، و به کیفیت اعتدال مزاج هم از راه دقت و تمرین در حس لمس آشنا است، لذا حکم غلطی دربارهٔ مزاج آن شخص نخواهد داد.
در کل این فصل برای مزاج‌های سرد، فصلی ایده‌آل است و مزاج آن‌ها را تعدیل می‌کند.
مزاج سوداوی را ممکن است به نام مالیخولیایی یا سرد و خشک هم شنیده باشید. این دسته از افراد معمولا رفتار محتاطانه‌ای دارند. ویژگی کمال گرایی در آن‌ها بیشتر از سایر گروه‌ها دیده می‌شود. در انجام کارها یا مسئولیت‌ها وسواس بالایی دارند و بسیار روی نتایج حساسیت نشان می‌دهند.
زمانی که مزاج از حالت طبیعی و اعتدال خود خارج شود، بدن دچار اختلال می شود. این اختلال ها باعث بروز مشکلاتی همچون بیماری های جسمی و حتی تغییرات اخلاقی و رفتاری در فرد می شود. مثلا شخصی که مزاج سردی دارد باید از خوردن زیاد مواد غذایی با طبع سرد خودداری کند.
خشکبار: کشمش، مویز، توت خشک، خرمای خشک، بادام (شور یا بو داده)، پسته و انجیر
لطفاً با حذف کردن یا جایگزین کردن منابع نامعتبر به بهبود این مقاله کمک کنید. (ژوئن ۲۰۲۱) (چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید)
یکی از جاهایی که این موضوع به صورت کاملا تخصصی مورد توجه قرار گرفته، طب سنتی است. طب سنتی همیشه منتقدان خودش را داشته و با این حال امروزه شاهد اثربخشی نتایج Mazaj پژوهش‌های این عرصه در درمان بسیاری از بیماری‌ها هستیم. در طب سنتی تمرکز بر روی علل ایجاد کننده بیماری است.
فصل بهار مزاجی معتدل دارد. بهار فصل دفع سموم است. طب سنتی در این فصل تاکید به خوردن غذاهای سبک دارد تا از غلیظ شدن خود جلوگیری شود.
اگر جزو افرادی هستید که مزاج سرد دارند، ترجیحا غذاهایی که گرمی بخش هستند، میل کنید؛ مثل موز، ادویه‌جات، گردو و بادام
به دلیل تعدیل مزاج، غذاهای تر حالا چه گرم و تر و چه سرد و تر مثل آلو، اسفناج، تخم ریحان و برنج برای افراد خشک مزاج مناسب‌تر است.
برای سلامت بیشتر بدن، افراد باید غذاهایی مصرف کنند که در نقطه مقابل مزاج آن‌ها قرار دارد تا تعادل در طبع آن‌ها ایجاد شود.
بلغمی‌ها از لحاظ شخصیتی افرادی آرام و ثابت هستند و اعتماد به نفس بالا دارند؛ اما کمی ترسو و خجالتی به نظر می‌رسند.
دوره اول کودکی: مزاج انسان در کودکی گرم و مرطوب است. این رطوبت از بدو تولد وجود دارد. نرم و شکنندگی کودک و رطوبت محل خواب او، به دلیل همین مزاج است.
بین تمام فاکتورهای تاثیرگذار بر مزاج، رژیم غذایی ساده‌ترین و موثرترین عامل در خلط و طبع است.